کاروانسرای گبرآباد

 کاروانسرای گبرآباد یادگاری از دوران صفویه در مسیر تابستانی جاده قدیمی کاشان اصفهان در ۲۱ کیلومتری جنوب غربی کاشان است. کاروانسرای گبرآباد از کاروانسراهای برون شهری با الگوی خاص کاروانسراهای فلات مرکزی ایران و چهار ایوانی است. این کاروانسرا نمونه‌ای از کاروانسراهای چهارگوش دوره صفوی است که با برخورداری از آرایش فضایی خاص خود شامل سطوح متنوع سکونت، هندسه خاص شترخان‌ها و نحوه دسترسی به آن و تنوع جانمایی و آرایش ریز فضاها در دستگاه ورودی الگویی منحصر به فرد از کاروانسراهای دارای حیاط مرکزی این دوره به شمار می‌رود.

اوژن فلاندن فرانسوی هنگام عبور از این کاروانسرا از کتیبه کاشی کاری سردر ورودی آنکه هم اکنون مفقود شده است چنین یاد می‌کند:کاروانسرای گبرآباد ساختمانی محکم و زیباست در بالای سردر صفحه کاشی نقاشی وجود دارد که می‌رساند به واسطه یکی از سرهنگان شاه عباسی بزرگ ساخته شده است.وجه تسمیه این کاروانسرا به دلیل نزدیکی و مجاورت به روستای گبرآباد از نام این روستا گرفته شده است نام این روستا بعد از انقلاب به حسین آباد تغییر کرد.از تأسیسات جانبی این کاروانسرا می‌توان به آب انبار و پل سنگی اشاره کرد که آب انبار در مقابل ورودی کاروانسرا و پل در فاصله چند صد متری آن قرار دارد.

سردر ورودی دارای رسمی بندی آجری است که با آجرهای لعاب‌دار تزئین شده است و در دو طرف سردر اتاقهای نگهبانی وجود دارد.این اتاق‌ها و غرفه‌ها ایوانچه‌های بیرونی محل اسکان مسافرانی بوده که پس از بسته شدن در به محل کاروانسرا می‌رسیدند.این کاروانسرا بنایی چهار ایوانی است که یکی از آنها به عنوان ورودی و سه تای دیگر به عنوان ایوان اتاق‌های شاه نشین کاربرد داشته است.در چهار گوشه بیرونی کاروانسرا ۴ برج دفاعی تعبیه شده است کاروانسرای گبرآباد در مجموع ۳۱ اتاق دارد که شامل ۲۰ اتاق تابستانی ۴ اتاق زمستانی ۳ اتاق شاه نشین ۲ اتاق نگهبانی و ۲ اتاق نگهبانی بیرونی دومنظوره می‌شود.

کاروانسرای گبرآباد پس از انقلاب و در زمان جنگ تحمیلی به دلیل موقعیت جغرافیایی به عنوان پادگان آموزش نظام دفاعی و و مرکز نظامی و محل نگهداری اسرای عراقی مورد استفاده قرار می‌گرفت و این کاربرد تا سال ۱۳۷۹ تداوم داشت.